Jeżówka (Echinacea)

Jeżówka (Echinacea)

Jeżówka purpurowa (Echinacea purpurea) należy do rodziny astrowatych – to miododajna (przyciągająca pszczoły i inne zapylacze) bylina wieloletnia idealnie nadająca się na rabaty. Sztywne, proste pędy jeżówki purpurowej osiągają wysokość do 1 metra. Pędy nie są rozgałęzione, a na ich końcu znajduje się kwiatostan z kolczastym i często wystającym koszyczkiem kwiatowym – który przywodzi na myśl kolce jeża. To właśnie w tych kolczastych koszyczkach kwiatowych można doszukiwać się przyczyny nazwania tej byliny jeżówką. Większość odmian jeżówki purpurowej ma pachnące kwiaty. Jeżówka kwitnie od lipca do września, a kwiaty są bardzo trwałe. Usuwając przekwitnięte koszyczki kwiatowe możemy przedłużyć kwitnienie jeżówek. Po przekwitnięciu rośliny funkcję dekoracyjną na rabacie swobodnie mogą pełnić wyschnięte, zaostrzone i kolczaste koszyczki kwiatowe jeżówki purpurowej.

W Polsce popularne są równie jeżówka blada (Echinacea pallida) i jeżówka wąskolistna (Echinacea angustifolia).

Jeżówka purpurowa – odmiany

Bylina ta jest bardzo dekoracyjna i często spotykana w rustykalnych, wiejskich aranżacjach ogrodów. Jeżówka purpurowa charakteryzuje się bardzo trwałymi kwiatami, które cieszą oko już od lipca do późnych jesiennych dni.

Jeżówka purpurowa (Echinacea purpurea) kwiatostany
Jeżówka purpurowa (Echinacea purpurea) o fioletowych płatkach i ozdobnym koszyczku

Wychodowane zostało wiele odmian jeżówki purpurowej o odmiennym niż wynikający z nazwy gatunku kolorze. Spotkać możemy odmiany jeżówki purpurowej o kwiatach w białym, czerwonym, żółtym, brązowawym, pomarańczowym, czy ceglastym kolorze. Występują odmiany jeżówek o kwiatach pełnych oraz o delikatnych języczkowatych płatkach. W zależności od odmiany dekoracyjne są również koszyczki kwiatowe o różnych kształtach (mniej lub bardziej wystające i szpiczaste) i barwach.

Jeżówka (Echinacea) uprawa – wymagania i pielęgnacja w ogrodzie

młode pędy jeżówki w maju
Jeżówka purpurowa w maju wypuszcza charakterystyczne zielone, jajowato-lancetowate liście

Aby jeżówka zdrowo rosła i pięknie kwitła należy zapewnić jej właściwe warunki uprawy. Jeżówki dobrze będą rosły na żyznych, umiarkowanie wilgotnych glebach o odczynie od lekko kwaśnego do lekko zasadowego. Miejsce sadzenia jeżówek powinno być słoneczne i osłonięte, aby wiatr nie połamał osiągających do 1m wysokości kwiatostanów jeżówki.

Jeżówka – pielęgnacja

Jak większość kwiatów kwitnących jeżówka dla bujnego kwitnienia potrzebuje dużo słońca, w półcieniu kwitnienie będzie zdecydowanie słabsze. Aby przedłużyć kwitnienie jeżówek należy na bieżąco obrywać przekwitłe kwiatostany. Wymagania jeżówki nie są wygórowane, kwiat ten rośnie na większość rodzajów gleb, jest mrozoodporny i może rosnąć na jednym stanowisku wiele lat. Młode pędy jeżówki są chętnie zjadane przez ślimaki dlatego warto zabezpieczyć młode sadzonki jeżówek np. rozsypując wokół nich rozkruszone skorupki jajek, czy mączkę bazaltową lub posadzić w ich towarzystwie orliki, które odstraszają ślimaki. Pielęgnacja jeżówki purpurowej, która jest odporna na choroby ogranicza się właściwie do przycinania przekwitniętych kwiatostanów, wiosennego nawożenia i podlewania w okresie suszy.

młoda sadzonka - jeżówka purpurowa z nasion
młoda sadzonka jeżówki wyhodowana z nasion

Jeżówki raz posadzone mogą rosnąć w jednym miejscu wiele lat bez konieczności ich rozsadzania. Jeśli znajdziemy interesującą nas odmianę jeżówki warto kupić zdrową sadzonkę u ogrodnika, w sprzedaży dostępne są również kłącza. Innym sposobem jest wysiew nasion jeżówki, które możemy kupić w sklepie lub zebrać samodzielnie. Nasiona jeżówki wysiewamy od kwietnia. Pamiętajmy, że sadzonki jeżówki z nasion przygotowane na wiosnę zakwitną raczej w kolejnym roku. Jeśli zbieraliśmy nasiona jeżówki samodzielnie możemy przyjąć, że nowe roślinki nie powtórzą cech rośliny matecznej. W większości przypadków jeżówki będą zbliżać się wyglądem do formy podstawowej.

nasiona jeżówki purpurowej
Oczyszczone nasiona jeżówki purpurowej

Jeżówki są roślinami wieloletnimi zimującymi w gruncie w naszym klimacie. Kwiaty jeżówek są trwałe, a po ich przekwitnięciu, koszyczki nasienne z powodzeniem mogą stanowić jesienną ozdobę rabaty.